Over dit thema heb ik ook een mooie podcastaflevering opgenomen. Niet exact hetzelfde verwoord, maar de strekking is hetzelfde. Als je liever naar me luistert, neem dan vooral dan even een kijkje in Spotify via de link.
Herfstequinox
Op 23 september stond de zon precies boven de evenaar. De herfstequinox, zoals wij dat noemen. Op ons noordelijk halfrond is er dan evenveel donker als licht: de dag is precies even lang als de nacht. Dit luidt voor ons op de kalender ook de periode van de herfst in, ook al is die herfst in de natuur al eventjes op gang. Deze overgangsperiode luidt de beweging naar de donkere maanden van het jaar in. Vanaf deze dag worden de hoeveelheid zonuren dagelijks met 4 uur minder en dat komt wekelijks neer op een halfuurtje.
Gezien wij onderdeel zijn van de natuur, bevindt deze beweging zich ook in onszelf. Lichamelijk, energetisch, mentaal en spiritueel gezien gaan we ook meer naar het donker, de yin energie, het vrouwelijke, dat wat we voelen en onze intuïtie ons ingeeft wordt sterker. Wat houden de termen licht en donker in die context eigenlijk in? Wat nodigt deze beweging uit in jou? Laten we daar eens naar gaan kijken.
Het jaar en het leven is een dans van licht en donker. Samen maken ze ons leven compleet. Het licht is iets waar we ons graag mee associëren in de hedendaagse samenleving. We zijn graag trots op onszelf en eigenlijk willen we het liefst dat de ander trots op ons is. Waarop dan? Onze talenten natuurlijk! Op school hebben we dat geleerd. Een sticker voor een goed handschrift. Een overweldigend applaus voor een onverwachts bijzondere expressie van kunst of wijsheid. Onze ogen gaan ervan stralen. Als kinderen zijn we er al mee bezig. “Kijk eens wat ik kan!” We willen uitblinken en bijzonder zijn, we willen de sterren van de hemel stralen. Iets waar we minder in bekrachtigd zijn, is het een plaats geven aan je gevoelsleven, emoties van verdriet en machteloosheid, “iets matigs doen”, even lekker mijmeren, of je intuïtie volgen zonder dit te onderbouwen met stevige argumenten. In deze omschrijving zie je al een mooi contrast in ‘goed’ en ‘fout’. Iets wat we met ons oordelend vermogen zo mooi kunnen onderscheiden. Een onderscheid dat we meedragen in onze cellen en ons DNA. Dit is onze programmering. Inherent aan deze gepolariseerde wereld en ons mens-zijn.
Zo buiten zo binnen: licht en donker in onze gevoelswereld
Je kunt heel zwart-wit beginnen met het onderscheiden van “donker” en “licht”. Zo staat het donker in onszelf voor alles wat we beoordelen als “slecht” of niet volgens de gevestigde orde. En alles wat licht is, is dat wat we zien als positief en goed. Dit schetst ook nog eens heel goed hoe wij met onszelf omgaan. De discriminatie vindt namelijk ook plaats in onze binnenwereld. Het idee dat je je gevoelens moet onderdrukken, omdat je nu eenmaal in een professionele omgeving bent en het niet gepast zou zijn deze te uiten. In dit geval zijn je gevoelens “donker”. En dat brengt ons meteen bij een betere duiding van het donker: dat wat er volgens ons oordelend vermogen “niet mag zijn” en daarmee verborgen gehouden dient te worden.
Helaas, maar waar: die gevoelens zijn niet écht weg, als je ze in die omgeving onderdrukt. Best kans dat ze je handelen en denken enorm bepalen, zonder dat je uiting geeft aan de emoties. Stel, je bent verdrietig omdat je iets hebt meegemaakt. Je uit je verdriet niet. Toch ben je snel geprikkeld als een collega je iets neutraals vertelt. En al gauw geef je hem een snauw. Tadaa, zo handelt je donkerte in je leven. En je denkt dat je enorm naar je lichte kant hangt op dat moment, aangezien je je precies gedraagt zoals hoort: je onderdrukt gevoelens in een professionele omgeving. Het contrast tussen licht en donker legt op deze manier veel bloot ten aanzien van de systemen waarin je je bevindt.
Het licht neemt ons mee naar grote hoogtes. Althans, dat denken we. Als we beter kijken, zul je zien dat het licht niets meer is dan een bron die bewustzijn is. Het is neutraal. Doet niets speciaals, behalve schijnen. Zodra het een oppervlak raakt, kun je zeggen dat er licht wordt geworpen op een object of onderwerp. Er gebeurt niet veel als dat object of het onderwerp al belicht wordt. Als iets donkers daarentegen ineens belicht wordt, dan wordt het pas interessant.
De natuurlijke bewegingsdrang van donker naar licht
Dit fenomeen gebeurt vaak in de vorm van “triggers”. Kleine bewegingen in onze buitenwereld (of binnenwereld) die bij ons een reactie veroorzaken die je objectief kunt beschouwen als buitenproportioneel. We worden ons bewust van iets waarvan we ons nog niet bewust waren. Mits we dat toestaan. Een andere optie is dat we het direct in de kiem smoren: “No way! Daar gaan we niet heen!” En je laat je secundaire emoties jezelf uit de situatie “redden” tot jij weer op veilige afstand van je trigger staat. Dat wat we wegduwden, wordt even gezien en aangetikt. Je staat voor een keuze. Opnieuw wegduwen (“Daar gaan we niet heen!”), of toch maar eens kijken wat dat ding is (vanuit zachtheid, onderzoekend en nieuwsgierig). We kunnen het opnieuw wegduwen door er enorm over te oordelen. “Wat ben ik toch een verschrikkelijk mens dat ik mezelf zo klein maak door mijn emoties weg te duwen. Daar moet ik wat aan doen.” En bats, je straft jezelf voor je gedrag, duwt die emoties weer weg en gaat een expert zoeken die het voor je gaat oplossen. En terug is het donker.
Wel heb je het even gezien. In de onderstroom blijft het je telkens triggeren, omdat de natuurlijke beweging gaat van donker naar licht. Dat wat donker is, wil graag gezien worden. Vaak ligt hier een kindstuk onder: een ervaring die je als onprettig hebt ervaren en waardoor je overlevingsmechanisme werd aangezet. Je gevoelens, gedachten en handelen worden dan onbewust aangezet door het pijnstuk onder de trigger. Dit gebeurt dan “in het donker”, omdat je er niet naar kijkt en je er niet bewust van bent en er ook niet bewust controle over hebt.
Een andere optie is dat je jezelf de vraag gaat stellen: “Hee, wat is dat voor een gek idee eigenlijk. Wie zegt dat ik mijn emoties moet wegduwen? Eens zien hoe ik me nu voel.” Zo begin je direct te huilen en besluit je de dag af te ronden omdat je zo niet kunt werken, of je gaat je grenzen aangeven, of barst uit in een enorme lachbui. Niks aan de hand. En, je bent lief geweest voor jezelf en hebt goed voor jezelf gezorgd. Zo ga je weer door met je dag. Als donker écht gezien wordt voor wat het is en niets meer, niets minder, als je er geen oordeel over hebt, dan krijgt het een plekje en mag het er zijn en is het niet meer donker. Dan krijg je je macht en kracht weer terug, neem je eigenaarschap over jouw leven en kan je denken: “Nee zo wil ik niet meer denken of handelen. Ik laat mijn gedrag of ervaring hier niet meer door bepalen.” Zonder er een oordeel over jezelf op na te houden. Dit is niet makkelijk en vergt veel zelfkennis en beheersing. Maar we doen het dagelijks, iedereen kan dit.
De implicaties van angst op het ervaren van licht en donker
De donkerte die ons in ons donkerte houdt is vaak een angst: “Wat zal die ander wel niet van mij denken?” Een angst voor afwijzing, op kleine of grote schaal. Een machtsmiddel, waar vaak geen werkelijk poppetje meer achter staat. Echt waar, bevraag jezelf er maar eens op: “Wat is het aller allerergste dat nu zou kunnen gebeuren, als…?” Het mooie is: veel vaker zien we juist begrip en bewondering van anderen, als we kiezen voor ons gevoel. En als we kiezen voor onszelf.
De Meidoorn zegt: Blijf staan, verzacht en geef je over aan dat wat zich aandient
In mijn samenwerking met de meidoorn kon ik goed zien wat het donker (dat er net zo mag zijn als het licht) voor effect op mij heeft. Ik zag bij elke samenwerking met de meidoorn dat ik in de fight-flight-freeze modus schoot. Bij het zien van donkerte nam machteloosheid de overhand en onbewust stelde ik de wanhopige hulpvraag: “haal me hier weg, het maakt me niet uit hoe”. Iets wat velen van ons doen. Wat je dan doet is het weggeven van je kracht en macht aan een ander. Ik neem dan geen eigenaarschap over mijn ervaring, gevoel, de situatie of mijn acties. Ik voelde namelijk hoe een donkerte me te “hulp” schoot en waarbij ik zelf eigenlijk geen controle had over de uitkomst. Bij nader inzien was dit helemaal niet prettig. De situatie was nooit levensbedreigend en bleek kansen en mogelijkheden voor mij te bevatten. Wat ik inzag is: de weg eruit is erdoorheen. De meidoon zei: “Blijf staan, verzacht, geef je over aan dat wat er is. Heb de moed om aan te pakken wat er voor je ligt en laat het je brengen naar wat er voor jou mogelijk is.”
Laat deze boodschap ook een uitnodiging voor jou zijn. Als iets je angstig maakt of raakt, blijf dan even staan. Zak in je gevoel en laat het er even zijn. Geef je over en pak de kans die zich aandient. Het neemt je mee naar ongekende hoogtes.
En voel zelf eens in op de meidoorn. Wat wil zij jou vertellen?
De uitdagingen van deze tijd
Momenteel wordt het contrast tussen donker en licht groter en groter. Op je thema’s word je harder uitgedaagd. Dit kan soms bizarre vormen aannemen, wat je enorm doet verwarren. Het kan je machteloos doen voelen en op je grondvesten doen schudden. Dit heeft te maken met de tijdsgeest waarin we ons bevinden. Noem het de kosmische lente. We bereiden ons voor op een grote onbekende. De uitnodiging is om je centrum te vinden.
Je zult inzien hoe bizar het contrast wordt, zo bizar dat de enige logische uitweg de weg naar binnen is, bij jezelf blijven, doen wat goed voelt voor jou in de wetenschap dat dat precies goed is voor jou. En dit punt bereikt ieder op zijn of haar eigen tijd. Voor de een kost het wat meer verwarring dan voor de ander en dat is ok. We gaan met enorm veel compassie naar onszelf kijken. Zaken die hierbij horen, zijn: bij jezelf zijn en bij jezelf blijven. Jezelf echt leuk vinden. “Not giving a fuck anymore” als het gaat om andermans mening of ongevraagde adviezen. Je eigen essentie weten en voelen en van daaruit je eigen pad bewandelen. Naar jouw eigen wijsheid leven. Je eigen stem laten horen. Alle antwoorden vinden in jezelf. Ook als een ander persoon andere informatie draagt. We gaan dus leven met paradoxen en tegenstrijdigheden. Beide is waar. Beide is ok. Zolang jij je maar ok voelt en jouw waarheid leeft.
Jij bent goed zoals je bent.
Veel liefs,
Rosanna